ويلاي نمازي يكي از دو اثر مهم جيوپونتي معمار مشهور ايتاليايي در خاورميانه است كه متخصصان از آن با عنوان پل رسيدن به معماري مدرن در دوران بعد از جنگ جهاني دوم ياد كرده‌اند. باغ ويلاي نمازي در تهران پيش‌تر و با رأي ديوان عدالت اداري به درخواست مالك كنوني بنا از فهرست آثار ملي كشور خط خورد و با پيگيري مدير سابق اداره ميراث فرهنگي استان تهران قرار است يك هتل 20طبقه با 5ستاره به جاي آن سر به آسمان بسايد.
اعتراض‌ها به تخريب ويلاي نمازي در تهران به جايي رسيد كه حتي كمپين جهاني براي درخواست از يونسكو و 2دانشگاه پلي تكنيك ميلان و همچنين مدرسه عالي هنرهاي زيباي پاريس براي جلوگيري از تخريب آن به راه افتاد.
همين ديروز اما محمدحسن طالبيان معاون ميراث فرهنگي كشور در نامه‌اي به شهردار تهران از محمدباقر قاليباف خواست تا او براي جلوگيري از تخريب اين شاهكار معماري مدرن در ايران انديشه كند. در نامه معاون ميراث‌فرهنگي به شهردار تهران آمده است: «همانگونه كه مستحضريد ملك و ساختمان معروف به «ويلاي نمازي» به پلاك ثبتي «۱/۱۲۱۸/۱۲۲۱» كه متأسفانه با وجود تلاش‌هاي مختلف حقوقي در ساليان گذشته از ثبت خارج شده است، به لحاظ ميراث و ثروت تاريخي - فرهنگي شهر تهران از اهميت فوق العاده برخوردار است و اينك مجددا در شرف تخريب و نابودي قرار گرفته است.»
محمدحسن طالبيان در ادامه نامه خود به محمدباقر قاليباف آورده است: «از آن‌جاييكه رجاء واثق دارد، جنابعالي به اينگونه موارد توجه خاصي داريد و در مواردي به همت حضرت‌عالي ابنيه تاريخي مهمي از ورطه نابودي نجات يافته است، خواهشمند است دستور دهيد تا در اسرع وقت نسبت به جلوگيري از تخريب بناي تاريخي «ويلاي نمازي» و احيانا خريد ملك اوامر موكد صادر و اقدام عاجل انجام شود.»
جيو پونتي، معمار مشهور ايتاليايي در ۱۳ كشور داراي آثار معماري است. او از دهه ۴۰ ميلادي تمركز خود را بر طراحي ويلا متمركز كرد و ويلاي نمازي را بين سال‌هاي ۱۳۳۸ تا ۱۳۴۳ براي شفيع و ويدا نمازي به سفارش پدر آنها كه نماينده مجلس شوراي ملي و سنا بود، طراحي كرد. اين بنا در 2طبقه و در خيابان نياوران تهران احداث شد و مردادماه 1382نيز در فهرست آثار ملي كشور ثبت شد. جيوپونتي يك اثر ديگر نيز در عراق دارد كه به‌دليل جنگ ويران شد و اكنون بازسازي آن‌را يونسكو برعهده گرفته است. ويلاي نمازي تنها اثر جيوپونتي در خاورميانه است كه همچنان سالم مانده است.
2 روز پيش نيز جمشيد حمزه‌زاده رئيس جامعه هتلداران ايران اعلام كرد: «ساخت هتل در هرجاي ايران بايد براساس مطالعات نيازسنجي باشد و جامعه هتلداران ايران با ساخت هتل كه به آثار تاريخي صدمه وارد كند و باعث تخريب شود، مخالف است. او گفت: در شهر تهران برج‌هاي مجلل بسياري وجود دارد كه با درخواست تغيير كاربري به سازمان ميراث فرهنگي، قابليت تبديل شدن به هتل‌هاي استاندارد را دارند.»
با اين اعلام جامعه هتلداران ايران نيز در صف دوستداران ميراث فرهنگي كشور قرار گرفت و اكنون نجات ويلاي نمازي در صدر فعاليت‌هاي سازمان ميراث فرهنگي و شهرداري تهران قرار دارد. معاون ميراث فرهنگي از شهردار تهران خواسته است تا اين اثر تاريخي واجد ارزش‌هاي معماري را از تخريب در امان دارد و معاون معماري و شهرسازي شهرداري تهران اعلام كرده است كه مالك پروانه فعال براي تخريب و نوسازي در باغ ويلاي نمازي ندارد.
محمد حسن طالبيان معاون ميراث فرهنگي كشور در گفت‌وگو با همشهري درخصوص نامه به شهردار تهران و دليل آنكه سازمان ميراث فرهنگي از شهرداري تهران تقاضاي خريد ويلاي نمازي را مطرح كرده است، گفت: اين نامه را درست زماني به شهردار تهران ارسال كرديم كه موضوع احداث هتل در محل ويلاي نمازي مطرح شده بود و از شهردار تهران تقاضا داريم كه موضوع را با مصالحه با مالك يا ارائه زمين معوض به او براي ساخت هتل حل و فصل كند.
او گفت: سازمان ميراث فرهنگي نيز از طريق بخش حقوقي در حال پيگيري ثبت مجدد ويلاي نمازي در فهرست آثار ملي است. او با اعلام اينكه متأسفانه مديركل وقت ميراث فرهنگي استان تهران براي صدور مجوز ساخت هتل در محل ويلاي نمازي از معاونت ميراث فرهنگي استعلام نكرده بود و از 3سال پيش موضوع استعلام را در معاونت ميراث فرهنگي كشور بخشنامه كرديم و از همان سال نيز هر پروژه گردشگري يا عمراني و سرمايه‌گذاري در اين بخش‌ها مي‌بايست با استعلام از ميراث فرهنگي انجام شود.
او با اعلام اينكه موضوع ويلاي نمازي به لحاظ آنكه اين اثر واجد معماري ارزشمند و يك اثر تاريخي است و همچنين داراي باغ وسيع به‌عنوان ريه‌هاي تنفسي تهران است داراي اهميت است و تخريب آن ممكن نيست و نيازمند حفظ و تثبيت اثر و باغ اطراف اين اثر تاريخي واجد ارزش در شهر تهران است.
- بازتاب جهاني تخريب ويلاي نمازي
دوستداران ميراث فرهنگي، دانشگاهيان، هنرمندان و معماراني از كشورهاي مختلف جهان همراه با معماران و علاقه‌مندان به ميراث فرهنگي در ايران با امضاي طومار نجات ويلاي نمازي كه رونوشت آن براي يونسكو، مدرسه ملي هنرهاي زيباي پاريس و دانشكده پلي تكنيك ايتاليا ارسال مي‌شود درخواست خود را براي حفاظت و صيانت از شاهكار معماري جيوپونتي در تهران اعلام كردند. امضاكنندگان اين طومار از ايتاليا، فرانسه، سوييس، لهستان، دانمارك، هلند، آفريقاي جنوبي، استراليا، بلژيك، آمريكا، انگلستان، آلمان، كانادا، ونزوئلا، پرو، لبنان، امارات، آفريقاي‌جنوبي و حتي گوآتمالا، ويلاي نمازي در تهران را شاهكار معماري مدرن بعد از جنگ جهاني دوم و ميراث جهاني خوانده و تخريب آن‌را موجب شرمساري و از دست دادن يكي از مهم‌ترين نشانه‌هاي معماري مدرن جهان در ايران خوانده‌اند. روزنامه همشهري نگاهي به توضيحات برخي امضاكنندگان اين طومار داشته تا مشخص شود درخواست آنها براي حفاظت از ويلاي نمازي به چه دليل ارائه شده است.
آندره شپلرن از دانمارك: ويلاي نمازي بخش مهمي از تاريخ معماري در ايران است.
پيراوييجي سرايينو از كاليفرنيا: جيو پونتي از استادان بزرگ معماري مدرن است و اين ساختمان يكي از شاهكارهاي او است.
الكس كرونيكس از سينسيناتي اوهايو: به‌خاطر اهميت جهاني آثار جيوپونتي اين نامه را امضا مي‌كنم.
گلايول پانابچي از كاليفرنيا: اين نامه را امضا مي‌كنم چون بناهاي تاريخي نيازمند حفاظت هستند نه تخريب.
ليبي كوپر از لس‌آنجلس: معماري جيوپونتي نقطه عطفي در تاريخ معماري است، لطفا ويلاي نمازي را تخريب نكنيد.
بروك هوج از لس‌آنجلس: اين ساختمان نمونه نادري از كارهاي جيو پونتي در خارج از اروپا و بخش مهمي از تاريخ معماري است.
آندريانو براوو از ونزوئلا: تمام آثار جيوپونتي شايسته حفاظت براي لذت بردن هستند.
ماريتسا گنزالس از مكزيك: لطفا تخريبش نكنيد.
زته ايمونز از نيويورك: به‌عنوان كوچك‌ترين عضو معماري مي‌دانم كه از بين بردن اين اثر وحشتناك است، لطفا تخريبش نكنيد.
تينا تيرل از بروكلين: ميراث فرهنگي مهم است به آن احترام بگذاريد. من عاشق معماري جيوپونتي هستم.
توماسو سيگاريني از ليما پايتخت پرو: لطفا اجازه بدهيد اين ساختمان شگفت‌انگيز حفظ شود.
چيارا كاليچيا از ايتاليا: فكر مي‌كنم بايد از اين بنا به خوبي حفاظت كرد.
جوليان ويلالبا از بوستون: ويلاي نمازي شاهكار معماري جيوپونتي است و به‌عنوان يك ميراث جهاني بايد از آن حفاظت كرد.
ليزا تاف از سيدني استراليا: ويلاي نمازي يك اثر معماري قابل توجه است و بايد حفظ شود.
متيو بالاسو از ايتاليا: با تخريب خانه برگرفته شده از انديشه جيوپونتي معمار بزرگ مخالفم.
آناماريا كنت از ايتاليا: براي حفظ اثر معماري استاد بزرگ، جيوپونتي اين طومار را امضا مي‌كنم.
ريتا پاسيفيكي از سوئيس: جيوپونتي گفت، زندگي در اين مكان لذتبخش است، پس بايد حفظ شود.
انيس احمد شاه الحميد از هلند: اين اثر زيباي معماري در ايران را تخريب نكنيد.
فيليپ آرنولد از استراليا: ميراث‌فرهنگي ايران به قرن بيستم رسيده و بايد از آنها محافظت شود. اين بنا نيز يك اثر نمونه از يك معمار مهم است.
پائولا لنزوني ميلي از ايتاليا: شاهكارهاي جيوپونتي غيرقابل لمس است و مردم بايد براي ديدن آن پول بدهند. مي‌توانيد هتل را در كنارش بسازيد بدون آنكه تخريبش كنيد. اين خانه ارزش زيادي به هتل مي‌دهد و مي‌تواند تبديل به يك اقامتگاه بسيار گران‌قيمت در كنار آن شود.
آندره كاسترو از ونزوئلا: اين شاهكار معماري بايد حفظ شود.
فابيان وينيگر از زوريخ سوئيس: معماري خوب يك هنر است و بايد حفظ شود.
آنجلا منتاكيس از يونان: اين بناي تاريخي نيازمند حفاظت است و در قرن‌هاي آينده مي‌تواند تبديل به يك سايت تاريخي شود.
كريستين روفان از بوستون آمريكا: اين خانه بايد در رديف آثار ملي ثبت و از آن حفاظت شود.
رائول مونتروسو از گوآتمالا: حفاظت از ميراث مدرن هم اهميت دارد.
نانسي مارتين از ناپل ايتاليا: لطفا اجازه نابودي اين شاهكار معماري مدرن را ندهيد.
الكساندر نونز از كاراكاس: تاريخ معماري با تخريب نابود مي‌شود و در آينده به‌طور كامل فراموش خواهد شد.
گائل كوشارد از فرانسه: عاشق جيوپونتي و عاشق تهران هستم.
اريك استوتس از هاليفاكس كانادا: گاهي نيازمند آموختن از چيزهاي خوب هستيم.
كاتين گليسون از نيويورك: در دوره‌اي هستيم كه زيبايي بايد حفظ و به اشتراك گذاشته شود.
ماتيو برمر از نيويورك: معماري‌هاي شبيه به ويلاي نمازي بايد حفظ شوند.
آنتونلو آليسي از ايتاليا: اثر يكي از بزرگ‌ترين استادان قرن بيستم بايد حفظ شود.
دانيل سيناترا از ايتاليا: فرهنگ را حفظ كنيد.
دانگ نگو از نيويورك: اين خانه فقط شاهكار معماري مدرن نيست بلكه نمادي از تبادل فرهنگي جهاني است.
ريجك ريتولد از نيويورك: آنچه با عشق ساخته مي‌شود، بايد گرامي داشته شود.
سارا ريگلي از ايتاليا: تاريخ را تخريب نمي‌كنند.
چارلز زانا از فرانسه: اثر پونتي در ايران بايد حفظ شود.
فدريكو بوسنلي از ايتاليا: حفاظت از ميراث هنري و فرهنگي ضروري است.
آلبرتو برتولوتي از ايتاليا: اين يك شاهكار است، حفظش كنيد.
آنكه شيمان از استراليا: فرهنگ بايد حفظ شود.
اتوره دلرا از ايتاليا: اين اثر معماري ارزش حفاظت دارد.
آنجلا پالومبو از ايتاليا: مي‌توانيد اين اثر معماري را حفظ كنيد.
گلوريا پيكولو از ايتاليا: من معمار هستم و مي‌گويم كه اين بنا يك شاهكار معماري است و تبديل اين مكان به هتل درست نيست.
جي هال از انگلستان: معماري اين ساختمان بسيار درخشان است و از بين بردن آن يك خرابكاري فرهنگي است.
روبرتو كنته از ايتاليا: معماري مدرن و با ارزش هر كجا كه باشد بايد حفظ شود.
جوتا هوپل از ايتاليا: حفاظت از معماري سنتي در هر كجاي جهان چه در فرانسه يا ايتاليا يا دانمارك مهم است و فرهنگ چنين پروژه‌هايي بايد حفظ شود.
جيمز فاگان از نيوزلند: اين تاريخ ماست.
ايلونا پتروس از آلمان: به عقيده من به‌عنوان دانشجوي معماري ايده اين ساختمان به‌خوبي اجرا شده است.
توماس پدرازيني از ايتاليا: ميراث جهاني معماري بايد حفظ شود و تخريب اين بنا به‌معناي زدودن تاريخ است.
فرانكو چاك هوانسيان: آثار هنرمندان بيانگر فرهنگ كشورها هستند كه نمي‌تواند فروكاسته شود.
جف كوپلند از تورنتو: احترام به پيشينيان احترام به كساني است كه در آينده از ما پيروي مي‌كنند.
مايك روزن از بورلي هيلز: خانه بزرگ تاريخي
كيت كمپبل از كانادا: حفاظت از آثار خوب و ارزشمند مهم است.
جياكومو رتور از ايتاليا: بازمانده تاريخي و هنري از يك معمار بزرگ ايتاليايي قابل تخريب نيست.
جورجيو گالتيري از ايتاليا: ميراث جهاني بايد حفظ شوند.
ويكتور ريولدي: اين شاهكار را حفظ كنيد.
پاول جرارد از سوئيس: معماري فرهنگ است.
پاملا فيشر از ماساچوست: لطفا تخريبش نكنيد.
كن دالاس از دالاس تگزاس: اين بنا قطعه‌اي باورنكردني از تاريخ مدرن متعلق به اواسط قرن است، لطفا نجاتش دهيد.
خوزه لوئيس چاكن از ونزوئلا: ويلاي نمازي ميراث معماري ايران و جهان است كه با هنر ايتاليايي پونتي تركيب شده است.
دوميتيلا كاوالتي از فرانسه: پونتي را دوست دارم.
راشل لوي از پاريس: اگر قرار است اين بنا تخريب شود لطفا يك اسكن ليزري از داخل و خارج بنا گرفته شود تا روزي بتوان ماكت آن‌را براي استفاده آموزشي به يادگار ساخت. نمونه‌هاي معماري براي انتقال ارزش‌هاي فرهنگي به آيندگان بايد حفظ شوند.
كوين جويس از نيويورك: براي فرهنگ احترام قائلم.
ليندا فيپس از اوكلند: پونتي تصوير كلي مدرنيسم ايتاليايي است و نتيجه كار بي‌همتاي او در ايران حتي ارزش بيشتري دارد. لطفا اين ساختمان را كه به‌عنوان نشانه يكي از آيتم‌هاي مهم در تاريخ معماري ايران و تعامل آن با غرب در دوره پس از جنگ جهاني است تخريب نكنيد.
نلي وارهاوس از هلند: تاريخ ارزشمند ما
اسلام لبانا از دوبي: اگر قطعه‌اي جواهرداشته باشيد و آن‌را دور بيندازيد، پس احمقيد.
ميشل كورنكي از لهستان: اين شاهكار معمار بزرگ ايتاليايي بايد براي نسل‌هاي آينده حفظ شود تا از آن بياموزند. اين بنا نمونه عالي معماري مدرن است.
فرانچسكو سانتورو از برزيل: آثار جيوپونتي سهم مهمي در تاريخ معماري جهان دارد.
ماريا ويتوريا كاپيتانوچي از ايتاليا: اين اثر پل ارتباط تاريخي با معماري ايتاليا پس از جنگ جهاني است.
جوانا ملكون از لبنان: به‌عنوان يك معمار متخصص معتقدم اين ويلا يك بناي تاريخي و مرحله‌اي از معماري در شهر تهران است كه نبايد تخريب شود.
روبرت اودل از لندن: ساختماني خاص در فضاي سبز است كه بايد در تصميم به تخريب آن تجديدنظر شود.
آنتوني پراونزانو از كانادا: نيازمند حفظ قطعات معماري در جهان هستيم.
دوريان حشيش از استراليا: توسعه و زيبايي به ندرت در كنار هم قرار مي‌گيرند.
مارگ ويزا از اسپانيا: حفظ اين خانه در ايران نشانه علاقه و حفاظت از ميراث فرهنگي در جهان است.
استيو پرينس از هاليوود: اين خانه يكي از 3اثر مهم جيوپونتي است لطفا مراقب اين گنج در برابر ساخت‌وساز باشيد.
خوزه واندربريدن از بلژيك: اين شاهكار معماري بايد حفظ شود.
تيشتينگ مارت از هلند: اين اثر يك قطعه از هنر نه كه تمامي هنر است.
هانس وان هيسويج از هلند: معماري خوب بايد حفظ شود نه اينكه تخريب شود.
مالگورزاتا كوچيويچ از لهستان: اثر جيوپونتيه
كيس كان از هلند: تكه‌اي عالي از معماري است.
فرانك جيامپيتري از آفريقاي جنوبي: اثر جيوپونتي ميراث فرهنگي و متعلق به همه بشر است.
ويانا سايتو از ايتاليا: تخريب اين اثر ارزشمند غيرممكن است.
كاتيا منلا از ايتاليا: تخريب اين اثر شرم‌آور است.
نظر شما